Manastiri-qyteti i dritës
Emri i fushës së këti qyteti Pellagoni i thot të gjitha. Para 12000 vjetëve në këtë fushë ka jetuar popullsia pellazge. Më von kjo fushë do të banohet nga fisi ilir i Linkestëve të cilët krijuan dhe qytetin antik të Heraklesë. Në mes të këti qyteti, kalon dhe lumi me emrin Dragor-Dragua që ka kuptim shqip. Pasi Skënderbeu lëshoi ushtrin turke për tu dal zot tokave shqiptare ai e mori dhe këtë qytet. Ky qytet kishte një fushë pjellore dhe ishte udhë lidhëse e Durrësit me Stambollin. Pas kësaj perandoria Osmane u tërbua nga mbështetje që gjeti nga popullsia vendase, dhe me një ushtri shum më të madhe në numër të madh ushtarësh e ripushtoi përsëri. Pas kësaj perandoria ndërtoi dhjetra xhami në mesin e të cilave gjendet edhe njëra ndër xhamit më të vjetra të ishullit Ilirik. Qëllim i të cilit ishte islamizimi sa më i shpejt i këtyre anëve dhe Manastiri të kthehet njera nga qendra kryesore islamike në ishullin Ilirik. Këtë qytet do ta merr më von dhe Ali Pashë Tepelena i cili do tu hakmerret turqve për vrasjen e vjerrit të tijë, të cilin turqët e vran pa zbritur prej kalit duke ja prer kokën. Pra e vran Kapllan Pashën dhe e lan për një kohë të gjat ashtu të vrar në sheshin e Manastirit. Por Ali Pasha do të hakmerret në mënyr të pa parë ndaj Osmallinjve. Manastiri ishte njëri nga katër vilajetet shqiptare krahas ati të Shkodrës, Kosovës, dhe Janinës. Ky vilajet përfshinte 22000 m katror, Ishte selia e atdhetarëve, kryengritësve shqiotarë siq ishin: Qerqiz Topulli, Bajo Topulli, Mihal Grameno, Ahmet Bej Resnja etj.
Nesër: Kongresi i Manastirit – parakusht për shpalljen e pavarësisë.
